woensdag 24 oktober 2012

Voorwoord - Heeft een doodlopende weg toch een uitgang?


De nieuwe roman van Slobodan Radojev Mitric, Doodlopende weg voldoet aan de verwachtingen die zijn gewekt na het uitbrengen van zijn voorlaatste roman Help! Ze hebben me gekidnapt! Lady Di. Door middel van korte, beknopte dialogen leidt de schrijver de lezer door het verhaal. Hij verstrikt, omschrijft en ontrafelt. Het verhaal is duidelijk en beknopt omschreven. De personages zijn te herkennen aan hun dialogen, die vaak sappig zijn maar nooit banaal worden.  Geschreven in zuivere literaire taal met hier en daar het nodige jargon.
Slobodan Radojev Mitric is een ervaren schrijver in wat ik het politieke misdaadgenre zou willen noemen. De helden zijn meestal fictief en anders zijn dat op zijn minst hun namen, de plaats van de gebeurtenissen slechts af en toe terwijl de inhoud altijd uit ons dagelijkse, politieke en crimínele leven komt. In bijna alle romans van Mitric zoals ook in deze wordt er op een verfijnde en metaforische manier gezocht naar de onzichtbare en belangrijke boosdoener.

Van de lezer wordt voorzichtigheid en een kritische houding verwacht ten opzichte van de gebeurtenissen die de schrijver beschrijft. In plaats van spanning en sensatie, die politieromans meestal bieden, suggereert ook deze, net als alle andere romans van Mitric, een bedrieglijke hoop dat degene die hem lezen, de veronderstelde morele kant van de roman zien, zijn voorzichtige maar toch sterke boodschap: mensen wordt wakkerdit gebeurt in jullie, onze omgeving!

Zo ook hier, in deze roman de vreselijke en voor een normaal mens onbegrijpelijke moord op filmmaker, columnist en kunstenaar Тhеo van Gogh. Een misdaad die me doet denken aan de moord op een kerstman in Tadzjikistan.

De inhoud van de roman leidt ons ertoe om,  na de feitelijke gebeurtenissen, serieus na te denken over de aanwezigheid van steeds meer en meer radicaal gelovigen onder ons die niet terugdeinzen voor zinloos geweld en moord. De wereld is een vreemde plek geworden. In sommige landen, zelfs in het democratische Westen, weten ze hoe ze buitenbeentjes moeten veroordelen voor een verbaal delict, dat wat wel is uitgesproken maar niet is uitgevoerd, in het Oosten, helaas vooral bij moslims, kunnen ze je daarom niet alleen gewoon vermoorden, maar zelfs je hoofd eraf snijden. Of er tussen die twee misdaden al een verschil zit? Geen van beiden, niet in het Westen nog in het Oosten, is goed, en dat brengt deze korte, snelle, scherpe en interessante roman met de metaforische titel Doodlopende weg, overtuigend onder de aandacht.

Tot slot wil ik zeggen, dat in deze roman niet Theo van Gogh vermoord wordt, maar dat het juist zelfmoord is van de fundamentalisten, die je ook steeds meer in de politieke sfeer ziet, alsof velen overgestapt zijn uit de religieuze sfeer. Deze roman zet ons aan om na te denken over de vraag of we aan het einde van een doodlopende weg zijn beland en of er, ondanks alles, toch een lichtpuntje is, een uitgang. Als we geen hoop zouden hebben, zouden we niet leven, nietwaar? Degene die Doodlopende weg lezen zullen, hoop ik, die uitgang vinden. Politici en geestelijken zullen een zwaardere taak hebben: zij houden, ben ik bang, van donkere, smalle en geheimzinnige stegen.                                                              

 Dr. Prof. Rade Božović

Prof. Dr. Rade Božović, zo schrijft deze over zichzelf, is in het afvallige Vojvodina, in een plaats die, natuurlijk, haar naam veranderde na de oorlog, zodat brede lagen van de bevolking er niet achter zouden komen wie was Pašić (1845 - 1926, Servische, later Joegoslavisch premier). Hij was een assistent, niet bij de filmwereld maar in ons eeuwige theater: de universiteit, vervolgens professor, vertaler, schrijver en geheimzinnig persoon die de Vereniging van Servische schrijvers binnen is geslopen; hij betaalt er zelfs regelmatig contributie. Voor zijn vertalingen kreeg hij een enigszins sneue onderscheiding, een gouden bagdaline ring,  maar deze bleek zo klein te zijn dat het niet eens om zijn pink paste. Hij draagt hem niet, natuurlijk. Hij kreeg een verdachte onderscheiding van Borba  (een Joegoslavisch dagblad) voor zijn collums in een periode van de vreselijke dictatuur van 1997. Hij is nog in leven ook al heeft hij zijn testament allang geschreven en 20 en nog wat onzinnige boeken uitgegeven.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten